INDOPEDIA
|
De Indische Encyclopedie
|
20008682 Bezoekers
43 Bezoekers online
Batavia
1. De stad is gesticht op de puinhopen van Jakatra, waar een pangeran zetelde die afhankelijk was van de vorst van Bantam.
In 1610 stichtten de Hollanders te Jakatra een factorij, in 1619 herschapen in een fort op aansporing van J. P. Coen die tijdens de bouw werd benoemd tot gouverneur-generaal.
De O.I.C. zag meer heil in de hoofdvestiging te Jakatra dan te Bantam.
De Engelsen die ook een kantoor te Jakatra hadden sloten een overeenkomst met Bantam om de Hollanders te Jakatra te verjagen.
Coen veroverde de Engelse loge te Jakatra, waardoor de oorlog was verklaard en de strijd begon.
Daar Coen gebrek aan ammunitie had, ging hij na een onbesliste zeeslag tegen de Engelsen te hebben geleverd naar Ambon om versterking te halen.
Het commando over het fort droeg hij op aan Pieter van den Broecke.
Door een list werden Van den Broecke en enige anderen door de pangeran gevangen genomen.
Van Raay volgde Van den Broecke in het commando op.
In de benarde tijd die hierop volgde werd het fort op feestelijke wijze gedoopt ,,Batavia".
Toen Coen met versterking terugkeerde ontzette hij het fort en verwoestte Jakatra.
Onmiddellijk begon hij met de bouw van een nieuwe stad op de plaats waar Jakatra had gestaan (1619).
De bewindhebbers noemden de stad officieel Batavia.
Aan de zeezijde werd tegen vijandelijke aanvallen een kasteel gebouwd, waarbinnen de hoge regering van de compagnie en het bestuur vande stad werden gevestigd.
De stad breidde zich gaandeweg uit en kreeg wallen en grachten, bastions enz.
Blijkbaar werden de stad en de huizen op Hollandse wijze gebouwd.
Veel later ontstonden de buitenwijken Noordwijk, Rijswijk, Weltevreden.
Het nu nog bestaande stadhuis (kantoor van de gouverneur van de prov. West-Java) werd in 1710 voltooid.
Kerken werden gebouwd, een scheepstimmerwerf enz.
Hoge compagniesdienaren en anderen bouwden fraaie landhuizen aan de buitenwegen.
Het aantal Chinese ingezetenen vermeerderde gestadig.
Naast de nuttige en nijvere Chinezen nam, ondanks de maatregelen hiertegen, het aantal behoeftige elementen zodanig toe dat de openbare veiligheid werd bedreigd.
Deportaties van Chinezen op grote schaal naar Ceylon waren hiervan het gevolg.
Doordat echter ook gegoede Chinezen die niets hadden misdreven werden weggevoerd, nam de ontevredenheid toe en werd de onveiligheid in de omstreken, waarheen talrijke Chinezen de wijk
namen, toe.
Zij deden zelfs een aanval op de stad en stonden in verbinding met hun rasgenoten daarbinnen.
Dit had een vreselijke slachting onder de Chinezen door het gepeupel tot gevolg (1740) waarbij de regering lijdelijk toezag. (Valckenier was toen gouv.-generaal).
Batavia was door verzanding van de monding van de Tji Liwoeng (waaraan Batavia ligt) gaandeweg zeer ongezond geworden, hetgeen de trek naar de buitenwijken zeer bevorderde.
Gouv.-gen. Daendels (1808-’11) pas, bracht verbetering in de hygiënische toestanden en bevorderde de trek naar Weltevreden als woonplaats, waarheen hij ook de gouvernementsinstellingen verplaatste.
Hij liet er een groot paleis bouwen (het grote witte huis aan het Waterlooplein).
Ook de sociëteit liet hij op Lands kosten naar Weltevreden verplaatsen.
In 1930 telde de gemeente Batavia 437.433 inw., w.o. 31.340 Eur., 327.827 Inl. en 78.266 Chinezen en andere Oosterse vreemdelingen.
Batavia is een grote fraaie villastad geworden, met moderne hotels, kapitale handelsgebouwen,
ziekeninrichtingen, geasfalteerde goed verlichte wegen, monumentale bruggen enz.
Door voortdurende aanleg en verbetering van saneringswerken is Batavia een van de gezondste woonsteden van de archipel.
Alleen de grote hitte blijft een bezwaar.
Het spreekt vanzelf dat Batavia alle mogelijke instellingen van lager- en middelbaar onderwijs heeft. Men heeft er verder de rechts- en de medische hogeschool.
Batavia is geen industriestad van belang.
De postaanduiding voor de buiten- of woonwijken - dus buiten de oude stad, nu geheel handelskwartier - is Batavia-Centrum.
Batavia heeft een gemeenteraad en burgemeester en wethouders.
Batavia is de grootste stad van Ned.-Indië en de zetel van de regering en van provinciaal- en afd.-
bestuur.
2. - res. (afd.) (regentschap en district) van de prov. West-Java, onder een resident, bestaande uit de regentschappen Batavia, Meester-Cornelis en Krawang.
De residentie telt ruim 1.600.000 inwoners, waaronder bijna 38.000 Europeanen en bijna 140.000 chinezen.
De bodem is alluviaal.
Voor de kust liggen de z.g. Duizend eilanden, zwak- of onbevolkte koraaleilandjes.
Tandjong Priok, de haven van Batavia is zo’n vastgeslibd eilandje.
Op het eilandje Onrust dat een goede haven had was vroeger een scheepstimmerwerf (nu in Soerabaja), tegenwoordig quarantaine-station, Krawang was vroeger een gewest, hoofdpl. Poerwakarta.
Batavia bestaat grotendeels uit particuliere landerijen.
Producten: rijst, koffie, thee, rubber, kina.
De bevolking is van Soendanese oorsprong.
Op de hoofdpl. echter is zij zodanig vermengd dat zij een eigen kenmerk heeft.
Men spreekt van Batavianen evenals van Bataviaas Maleis, de lingua franca van de archipel.
Er heeft nog niemand gereageerd.
Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië
La vie est un pélerinage