Eetlust opwekkend middel II - Djamu

Een eetlust opwekkend middel is een aftreksel van surenbast, die bitter is.

Ook kan men een kostje maken van katesbloemen (papaya) die je met wat melk en boter moet stoven.

Suren
Latijnse naam: Toona sureni Mer.
Familie Meliaceae

Een hoge boom, die veel wordt aangeplant om het timmerhout en op Java voorkomt tot 2000 m zeehoogte.
De bast ruikt naar Sandelhout en is bitter, maar niet onaangenaam van smaak.
Die van de rode variëteit wordt als medicijn gebruikt.
Ook koeien, die mager blijven, opstaande haren hebben en er ziekelijk uitzien, geneest men vaak met een aftreksel van deze bast. Men neemt dan 20 tot 30 gram en laat dit met een wijnfles water tien minuten zacht trekken.

Te gebruiken bij:

Eetlust opwekkend middel
Koorts (hardnekkige)
Koortswerende middelen

suren suren

suren boom

Kates of Papaya
Latijnse naam: Carica papaya Linn.
Familie: Caricaceae

Een boomachtig kruid, dat de merkwaardige eigenschap heeft, bijzonder snel te groeien.
Uit zaad geplant, heeft men na zes maanden een houtachtige stam van circa twee meter hoog, die al vrucht begint te dragen.
Er zijn mannelijke en vrouwelijke bomen.
Aan de mannelijke bloeiwijzen komen nu en dan tweeslachtige bloemen voor, die zich na bevruchting tot een kates of papaya ontwikkelen.
Zulke vruchten hangen dan in tegenstelling met de gewone aan een lange steel en heten papaya gantung.

Voor medicinaal gebruik worden in het bijzonder de delen van deze mannelijke bomen genomen.
De vruchten, vooral de grote soorten, lijken veel op meloenen, maar zijn langwerpig van vorm.
Het vruchtvlees is zeer sappig en oranje van kleur.
De zaden zijn zwart.
De vrucht zelf is zeer verkoelend, en werkt zeer gunstig op de maagsappen en heeft menig maag- en buiklijder genezen.

Toch is kates niet voor iedereen goed.
Vrouwen met een uitgezette baarmoeder mogen geen kates eten en evenmin zij, die in de urine eiwit verliezen.
Nierlijders krijgen na het eten van kates vreselijke jeuk.
Lijders aan eczeem en vrouwen, die last hebben van witte vloed, mogen geen kates eten.

Onrijpe papaja kan men als groente stoven.
Bij de rijsttafel worden er ook zeer smakelijke gerechten van bereid.
De schil van jonge papaya scheidt bij beschadiging een vocht af, dat als getah papaya bekend is en geneeskrachtige eigenschappen heeft.
Men moet er voor zorgen, dat dit vocht niet in de ogen komt.
Dat zou blindheid als gevolg kunnen hebben.
Krijgt men door een ongeluk deze getah in het oog, wat bij kinderen nog wel eens kan voorkomen, dan is het best, het oog herhaaldelijk te wassen en te betten met suikerwater.
De bladeren zijn koortswerend en oefenen bij mens en dier een zuiverende invloed uit.
Paarden bijvoorbeeld, die minstens eens per week papayabladeren te eten krijgen, zullen vrij blijven van kolieken, maden, slijmophopingen enz.

De bloemen zijn ook een gezond voedsel, dat het bloed zuivert en de eetlust opwekt.
Men kan ze met melk en boter stoven. Ook wordt er wel tafelzuur van gemaakt.

De bloemen van de papaja gantung zijn wel eetbaar maar bitter.
Om de bittere smaak te verdrijven, worden ze gekookt met jonge blaadjes van kuda-kudaan.
Ook de wortels en de wortelbast zijn geneeskrachtig.
De gestampte zaden worden zowel in- als uitwendig gebruikt.
Ze zijn verhittend en kunnen zelfs abortus veroorzaken.

Te gebruiken bij:

Aambeien of hemorroïden
Brandwonden
Buikziekte bij volwassenen - Ontlasting van harde stof, omgeven door dof draderig slijm
Buikziekte bij zuigelingen
Buikziekten bij volwassenen - door ontstekingen der ingewanden
Diarree of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte
Diarree of buikloop
Difteritis
Dysenterie
Eetlust opwekkend middel
Endeldarm ontsteking
Engelse ziekte
Fondament (uitschieten van het)
Gal (afdrijven van de)
Gewrichtsaandoening
Kindervoeding
Koortswerende middelen
Kraamvrouwenkoorts
Leverziekte
Maagkramp
Maagkwalen
Maagsappen (opwekken van de)
Maden
Malaria
Middelen ter bevordering van het urineren
Ontlasting (moeilijke)
Ontlasting bij kinderen
Podagra
Slapte In de spieren
Slijmkoliek
Speekselafscheiding (te overvloedige)
Spijsvertering (slechte)
Spruw (Indische)
Spruw
Steenpuisten
Transpiratiermiddel
Witte vloed
Wratten