Maleis.

De oudste Maleise werken zijn geschreven in het Maleis dat toen werd gesproken in Djohor en aangrenzende gebieden.
Men spreekt dan ook wel, minder juist, van Djohors-Maleis of
Riouws-Maleis ter onderscheiding van andere Maleise talen als het Minangkabauws, dat dan wordt aangeduid als Minangkabaus-Maleis.
Nog minder juist is de terminologie Hoog-Maleis (vermoedelijk in navolging van het Javaans: kromo en ngoko), d.i. het klassieke Maleis, in tegenstelling met de spreektaal of Bataviaas-Maleis.
Onder dit laatste verstaat men zowel het door de Inlanders van Batavia en omstreken gesproken Maleis, waarin vele Javaanse en Balische woorden voorkomen als het slecht Maleis, gesproken door Europeanen die zich de moeite niet willen getroosten behoorlijk Maleis te leren.

Het Maleis werd lange tijd uitsluitend met het enigszins gewijzigd Arabisch letterschrift geschreven.
Men spreekt dan ook van het Maleis-Arabisch letterschrift.
De laatste tijd vinden de Latijnse letters meer en meer toepassing.
Zowel het Arabische schrift als de Islam zijn oorzaak van het overvloedig gebruik van Arabische woorden in het Maleis.
Dit gebruik en de navolging van de klassieke schrijftrant in het geschreven Maleis zijn oorzaak dat de schrijftaal de spreektaal niet geheel weergeeft. De laatste taal is levendiger doch wijkt grammaticaal niet af van de schrijftaal, d.w.z. het Maleis zoals het wordt gesproken door de inheemsen van de zojuist genoemde streken en door hen die de taal hebben geleerd, waaronder dus ook te verstaan alle Maleiers welke deze taal hebben aangeleerd, omdat hun moedertaal anders is (Minangkabauers, Minahassers, enz.).

Juist deze Inlanders spreken het Maleis het best, te meer daar zij geboren redenaars zijn.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat een redevoering eerst dan cachet heeft wanneer zij wordt uitgesproken in het klassieke Maleis, d.i. overvloedig doorspekt met Arabische, Sanskrit en andere vreemde woorden. Zij nadert dus zeer nabij de schrijftaal, zij het dan verlevendigd door het gesproken woord.
Met dit Maleis (dus het Djohors Maleis) kan men buiten Java en Madoera nagenoeg overal terecht, meer dan met het Bataviaas Maleis hetwelk meer gangbaar is op de laatstgenoemde eilanden.
De invloed van de Islam, dus van het Arabisch op het Maleis werd reeds met een enkel woord aangeduid.
Door het Hindoeïsme kwamen er een groot aantal Sanskrit-woorden in. Beide niet alleen in de schrijftaal, maar ook - zij het in veel mindere mate - in de spreektaal.

Daar de Islam in de archipel kwam via Perzië en Voor-Indië komen in het Maleis ook veel Perzische (Hindoestani) en Tamil-woorden voor. De invloed van het Javaans op het Maleis op Java is uiteraard zeer belangrijk.
Ook daarbuiten is die invloed op het Maleis niet gering, zowel door den invloed van de Javaanse literatuur op de Maleise als door de toename van het verkeer van Java uit (Batavia).
Ook uit het Portugees zijn veel woorden overgenomen, door de vroegere kolonisatie van de Portugezen en daardoor het meest in de Molukken, de Minahasa daaronder begrepen.
Van minder betekenis is de invloed van het Engels, Chinees en Siamees geweest, evenals tot voor kort van het Nederlands.
De laatste tijd echter, door de zeer sterke uitbreiding van de Maleise pers en de daardoor ontstane behoefte moderne begrippen en technische toepassingen tot uitdrukking te brengen, neemt het gebruik van Nederlandsche woorden – zo nodig voorzien van de Maleise voor- en achtervoegsels -hand over hand toe.
Van al deze uitheemse invloeden is echter het Sanskrit het grootst. De invloed van het Maleis op andere inheemse talen is vrij gering, althans minder dan men geneigd zou zijn te veronderstellen van een zeevarend en koloniserend volk als de Maleiers.
Over de evolutie in de loop der eeuwen van de Maleise taal als zodanig is weinig of niets bekend - behoudens het hierboven ter zake gereleveerde.

Oude opschriften, zoals het Javaans die heeft, ontbreken nagenoeg geheel, terwijl de oude geschriften die zoals gezegd iets kunstmatigs en gewrongens hebben, in latere geschriften zijn nagevolgd, zodat de schrijftaal grammaticaal nagenoeg onveranderd is gebleven.
De laatste tijd ondervindt ook de spreektaal in dat opzicht een invloed ten goede door de sterke uitbreiding van het onderwijs.
Het onderwijs ook bevordert uitermate de kennis en het gebruik van de Maleise taal.
Het is dus te verwachten dat deze taal, meer nog dan tot dusver het geval was, de lingua franca van de archipel zal worden.

Creatie datum: 23/04/2020 11:42
Categorie: - M
Pagina gelezen 747 keren

Reacties op dit artikel

Er heeft nog niemand gereageerd.

Nieuws van den dag uit het voormalig Nederlandsch-Indië

Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië

La vie est un pélerinage