Maagkwalen II – Djamu

Maaglijders moeten een schepje goed gekookte rijst met warm water overgieten, in de dauw zetten en dit water 's morgens op de nuchtere maag drinken.

Papaya vruchten zijn erg goed voor maaglijders. Ze zijn gezond, licht te verteren en het eten daarvan wekt de maagsappen op.

De wortel van kencur helpt goed tegen maagpiijn.

Zij, die vaak na de maaltijd last hebben van maagpijn, doen er goed aan om geregeld een schijfje ananas te gebruiken of nog beter ananassap te drinken.

Kates of papaya
Latijnse naam: Carica papaya Linn.
Familie: Caricaceae

Een boomachtig kruid, dat de merkwaardige eigenschap heeft, bijzonder snel te groeien. Uit zaad geplant, heeft men na zes maanden een houtachtige stam van circa twee meter hoog, die al vrucht begint te dragen. Er zijn mannelijke en vrouwelijke bomen.
Aan de mannelijke bloeiwijzen komen nu en dan tweeslachtige bloemen voor, die zich na bevruchting tot een kates of papaya ontwikkelen.
Zulke vruchten hangen dan in tegenstelling met de gewone aan een lange steel en heten papaya gantung.
Voor medicinaal gebruik worden in het bijzonder de delen van deze mannelijke bomen genomen.
De vruchten, vooral de grote soorten, lijken veel op meloenen, maar zijn langwerpig van vorm.
Het vruchtvlees is zeer sappig en oranje van kleur. De zaden zijn zwart.
De vrucht zelf is zeer verkoelend, en werkt zeer gunstig op de maagsappen en heeft menig maag- en buiklijder genezen.
Toch is kates niet voor iedereen goed. Vrouwen met een uitgezette baarmoeder mogen geen kates eten en evenmin zij, die in de urine eiwit verliezen.
Hysterische vrouwen en gallijders zullen op den duur van het gebruik van kates een gele gelaatskleur en gele handen krijgen.
Nierlijders krijgen na het eten van kates vreselijke jeuk.
Lijders aan eczeem en vrouwen, die last hebben van witte vloed, mogen geen kates eten.
Onrijpe papaja kan men als groente stoven.
Bij de rijsttafel worden er ook zeer smakelijke gerechten van bereid.
De schil van jonge papaya scheidt bij beschadiging een vocht af, dat als getah papaya bekend is en geneeskrachtige eigenschappen heeft. Men moet er voor zorgen, dat dit vocht niet in de ogen komt. Dat zou blindheid ten gevolge kunnen hebben.
Krijgt men door een ongeluk deze getah in het oog, wat bij kinderen nog wel eens kan voorkomen, dan is het best, het oog herhaaldelijk te wassen en te betten, met suikerwater.
De bladeren zijn koortswerend en oefenen bij mens en dier een zuiverende invloed uit. Paarden bijvoorbeeld, die minstens eens per week papaya bladeren te eten krijgen, zullen vrij blijven van kolieken, maden, slijmophopingen enz.
De bloemen zijn ook een gezond voedsel, dat het bloed zuivert en de eetlust opwekt.
Men kan ze met melk en boter stoven. Ook wordt er wel tafelzuur van gemaakt.
De bloemen van de papaja gantung zijn wel eetbaar maar bitter. Om de bittere smaak te verdrijven, worden ze gekookt met jonge blaadjes van kuda-kudaan.
Ook de wortels en de wortelbast zijn geneeskrachtig. De gestampte zaden worden zowel in- als uitwendig gebruikt.
Ze zijn verhittend en kunnen zelfs abortus veroorzaken.

Gebruikt bij:

Aambeien
Brandwonden
Buikziekte bij volwassenen - Ontlasting van harde stof, omgeven door dof draderig slijm
Buikziekte bij zuigelingen
Buikziekte bij volwassenen - door ontstekingen van de ingewanden
Diarree of buikloop in hevige mate
Difteritis
Dysenterie
Eetlust opwekkend
Endeldarm ontsteking
Engelse ziekte
Uitschieten van fondament
Afdrijven van gal
Gewrichtsaandoening
Kindervoeding
Koortswerend
Kraamvrouwenkoorts
Leverziekte
Maagkramp
Maagkwalen
Opwekken van maagsappen
Maden
Malaria
Ter bevordering van urineren
Moeilijke ontlasting
Podagra (jicht)
Slapte in de spieren
Slijmkoliek
Overvloedige speekselafscheiding
Slechte spijsvertering
Indische spruw
Steenpuisten
Transpiratie middel
Witte vloed
Wratten

Kencur
Latijnse naam: Kaempferia galanga Linn.
Familie: Zingiberaceae

Deze plant wordt veelvuldig gekweekt, liefst in losse grond in gematigd klimaat.
De bladeren blijven zeer laag.
De wortels nemen snel veel plaats in en putten de grond sterk uit.
Ze zijn zeer aromatisch, werken verwarmend en staan bij de bevolking in hoog aanzien.
Als de kencur bij de aanvang van de Oostmoesson het blad verliest, graaft men de wortels uit.
De knolletjes kunnen tegen het begin van deWestmoesson weer worden uitgeplant.

Gebruikt bij:

Dysenterie
Hoest (droge)
Koliek
Kouvatten
Longtering
Maagkwalen
Oorpijn
Spruw (Indische)
Transpiratiemiddel

Ananas of nanas
Latijnse naam: Ananas comosus Merr.
Familie: Bromeliaceae

Deze, om haar overheerlijke smaak zo hoog geroemde vrucht, is op losse rode grond gemakkelijk te kweken. Er bestaan verschillende soorten of variëteiten.
De ananas bogor, een van de kleinste soorten, is wel de fijnste als tafelvrucht.
De Semarangse soort, die veelal uit het Boja'se komt, is grover, maar sappiger en wordt voor medicinale doeleinden geprefereerd.

Ananassap is zeer heilzaam.
Het heeft een hoogst zuiverend vermogen en wordt daarom graag gegeven aan patiënten met keel aandoeningen of buikziekten.
Het verterend vermogen van ananassap is zo groot, dat een stukje vlees, wat men gedurende een half uur in dit sap ondergedompeld houdt, geheel verteert tot een geleiachtige massa.
In alle gevallen, waarbij de oorzaak van het lijden een slechte spijsvertering is, zal ananassap genezing brengen. Ouden van dagen, die met de spijsvertering sukkelen, hebben aan dit heerlijke sap een gemakkelijk middel tegen hun kwaal.
Ananassap moet vers worden gebruikt.
Door het koken verliest het veel van zijn kracht.
Ananassap moet niet tegelijk met melk worden ingenomen. Evenmin is het goed, deze beide kort na elkaar te gebruiken.
Nierlijders en zij, die suikerziekte hebben, mogen geen ananas eten of ananassap gebruiken.

Vrouwen, die lijden aan ontsteking der vrouwelijke organen, zullen na het eten van ananas zeker krampen krijgen.
Ananas is ook verboden voor vrouwen, die last hebben van witte vloed.
De vrucht heeft een afdrijvende werking en daarom is het niet geraden, ananas te eten kort na de bevalling.

Vrouwen, die sterk van gestel zijn, kunnen gedurende de zwangerschap nu en dan wel een enkel stukje ananas eten, zonder dat ze er nadelige gevolgen van behoeven te vrezen.
De vezels zijn moeilijk verteerbaar en voor zwakke ingewanden zeer schadelijk.
Zij, die geen sterke maag hebben, zullen goed doen, de schijfjes of stukjes alleen maar uit te kauwen, zonder de vezels in te slikken.
Ananas schillen en uitgeperste ananas vezels zijn bijzonder geschikt, om er marmer mede te boenen.

Gebruikt bij:

Bij buikziekten
Diarree of buikloop herhaaldelijke aandrang met een moe gevoel in de buik en pijnlijk fondament
Eelt
Galsteen
Gastrische koortsen
Griep
Hoofdroos
Hygiëne
Keelabces
Koorts (hoge)
Kroep
Maagkramp
Maagkwalen
Ontlasting
Opgezet gevoel
Slijmkoliek
Spijsvertering (Slechte)
Spruw (Indische)
Spruw
Volwassenen - Dunne ontlasting alleen 's morgens en na elke maaltijd krampen
Volwassenen - infectie bijvoorbeeld door slecht drinkwater