Maden I – Djamu

Voor kinderen zijn rauwe worteltjes uitstekend, om de maden te verdrijven. Is men bij kleine kinderen bang, dat ze te zwaar voor de maag zullen zijn, rasp dan wat wortels, pers het sap eruit, meng dit met enkele lepels dikke klappermelk (kokosmelk) en wat zout en het resultaat zal verrassend zijn.

Ook een aftreksel van de kates wortels is goed tegen maden.

Tegen ingewandswormen en maden wordt een tapel (dikke pap van kruiden) gebruikt van zeven jonge takjes trembuku, die met een lepel mungsi arab en twee kopjes water tot op de helft worden verkookt en zo uitwendig worden gebruikt.

Het enigszins giftige sap van tabaksbladeren wordt met succes gebruikt om wonden te wassen en zo vrij te houden van maden.

Ook kan men tabaksbladeren verflensen, met wat klapperolie bestrijken en dan voor het naar bed gaan op de buik binden met een gurita (sluitlaken, band).

Bij kinderen kan men sap van tabaksbladeren aan het het fondament smeren, om deze lastige diertjes te verwijderen.

Kates of papaya
Latijnse naam: Carica papaya Linn.
Familie: Caricaceae

Een boomachtig kruid, dat de merkwaardige eigenschap heeft, bijzonder snel te groeien.

Uit zaad geplant, heeft men na zes maanden een houtachtige stam van circa twee meter hoog, die al vrucht begint te dragen.
Er zijn mannelijke en vrouwelijke bomen.
Aan de mannelijke bloeiwijzen komen nu en dan tweeslachtige bloemen voor, die zich na bevruchting tot een kates of papaya ontwikkelen.
Zulke vruchten hangen dan in tegenstelling met de gewone aan een lange steel en heten papaya gantung.
Voor medicinaal gebruik worden in het bijzonder de delen van deze mannelijke bomen genomen.
De vruchten, vooral de grote soorten, lijken veel op meloenen, maar zijn langwerpig van vorm.
Het vruchtvlees is zeer sappig en oranje van kleur. De zaden zijn zwart.
De vrucht zelf is zeer verkoelend, en werkt zeer gunstig op de maagsappen en heeft menig maag- en buiklijder genezen.
Toch is kates niet voor iedereen goed. Vrouwen met een uitgezette baarmoeder mogen geen kates eten en evenmin zij, die in de urine eiwit verliezen.
Hysterische vrouwen en gallijders zullen op den duur van het gebruik van kates een gele gelaatskleur en gele handen krijgen.
Nierlijders krijgen na het eten van kates vreselijke jeuk.
Lijders aan eczeem en vrouwen, die last hebben van witte vloed, mogen geen kates eten.
Onrijpe papaja kan men als groente stoven.
Bij de rijsttafel worden er ook zeer smakelijke gerechten van bereid.
De schil van jonge papaya scheidt bij beschadiging een vocht af, dat als getah papaya bekend is en geneeskrachtige eigenschappen heeft. Men moet er voor zorgen, dat dit vocht niet in de ogen komt. Dat zou blindheid ten gevolge kunnen hebben.
Krijgt men door een ongeluk deze getah in het oog, wat bij kinderen nog wel eens kan voorkomen, dan is het best, het oog herhaaldelijk te wassen en te betten, met suikerwater.
De bladeren zijn koortswerend en oefenen bij mens en dier een zuiverende invloed uit.
Paarden bijvoorbeeld, die minstens eens per week papaya bladeren te eten krijgen, zullen vrij blijven van kolieken, maden, slijmophopingen enz.
De bloemen zijn ook een gezond voedsel, dat het bloed zuivert en de eetlust opwekt.
Men kan ze met melk en boter stoven. Ook wordt er wel tafelzuur van gemaakt.
De bloemen van de papaja gantung zijn wel eetbaar maar bitter. Om de bittere smaak te verdrijven, worden ze gekookt met jonge blaadjes van kuda-kudaan.
Ook de wortels en de wortelbast zijn geneeskrachtig. De gestampte zaden worden zowel in- als uitwendig gebruikt.
Ze zijn verhittend en kunnen zelfs abortus veroorzaken.

Gebruikt bij:

Aambeien
Brandwonden
Buikziekte bij volwassenen - Ontlasting van harde stof, omgeven door dof draderig slijm
Buikziekte bij zuigelingen
Buikziekte bij volwassenen - door ontstekingen van de ingewanden
Diarree of buikloop in hevige mate
Difteritis
Dysenterie
Eetlust opwekkend
Endeldarm ontsteking
Engelse ziekte
Uitschieten van fondament
Afdrijven van gal
Gewrichtsaandoening
Kindervoeding
Koortswerend
Kraamvrouwenkoorts
Leverziekte
Maagkramp
Maagkwalen
Opwekken van maagsappen
Maden
Malaria
Ter bevordering van urineren
Moeilijke ontlasting
Podagra (jicht)
Slapte in de spieren
Slijmkoliek
Overvloedige speekselafscheiding
Slechte spijsvertering
Indische spruw
Steenpuisten
Transpiratie middel
Witte vloed
Wratten

papaya

Tembakau

Latijnse naam: Hypoestes spec.

Familie: Acanthaceae

Dit kruid wordt in midden Java veel in de bossen aangetroffen en groeit in warm en meer gematigd klimaat. Het laat zich door stekken vermenigvuldigen. De donkergroene bladeren hebben in het midden lichtgroene vlekken, die soms eigenaardige figuren vormen. De bloemen zijn lichtpaars van kleur.

Tabak wordt vrijwel overal in Indonesie gekweekt. In de streken waar geen Europese tabaksondernemingen waren en de bevolking ook geen tabak als handelsproduct aanplantte, werd het wel voor eigen gebruik gekweekt.

Gebruikt bij: