|
INDOPEDIA
|
|
De Indische Encyclopedie
|
19283423 Bezoekers
34 Bezoekers online
Deze artikelen zijn ook met een RSS reader te lezen. : https://indopedia.nl/data/nl-articles.xml
Laxeermiddelen IV– Djamu
Ook de zgn. madu, uit rijpe gedroogde nangka, wordt als laxans ingenomen evenals de blustru/bloestroe vruchten, die laxerend werken.
De mundu vruchten werken eveneens laxerend.
Pisang idjo, pisang kidang en pisang mas werken laxerend.
Jonge bladeren van ketepeng cina kunt u tot moes koken.
Nangka
Latijnse naam: Artocarpus integer (Thunb.) Merr
Familie: Moraceae
Een bekende vruchtboom, die het gehele jaar door draagt. De nangka is vooral bij de bevolking zeer gewild. Deze vruchten worden tot 90 cm. lang en kunnen 50 cm. dik worden.
Zoals met vele Indische vruchtbomen het geval is, duurt het zeer lang, voor ze voor het eerst dragen (wel tien jaar) en dan duurt het vaak nog even lang, voor ze in volle productie zijn.
Deze boom groeit het best in het lage heuvelland.
De vruchten hangen soms aan de stam en soms aan zware zijtakken.
De vrucht is verhittend. Vrouwen, die aanleg hebben voor miskramen, mogen geen nangka eten.
Over het algemeen veroorzaakt het gebruik van nangka een opgezet gevoel.
De gepofte pitten eet men ook. Deze veroorzaken winderigheid.
Europese koeien mogen vooral geen nangka schillen eten. Ze zouden daardoor onvruchtbaar blijven en wanneer ze reeds drachtig zijn, is misgeboorte er het gevolg van. De bladeren zijn echter een zeer gewild en ook goed veevoeder.
Te gebruiken bij:
- Koorts
- Laxeermiddelen
Blustru/bloestroe
Latijnse naam: Luffa aegyptiaca Mill
De naam in het boek: Luffa cylindrica Roem
Blustru is de komkommersoort, die de plantenspons levert. Het is een klimplant, die zowel in de laagvlakte als op hoger gelegen terrein groeit en vette grond eist.
Vier maanden na het zaaien van de pitten heeft men al volop vruchten. Van de jonge vruchten kan men smakelijke gerechten bereiden.
Zodra de rijpe vruchten een geelachtige tint krijgen, worden ze afgesneden en op een luchtige plaats aan de steeltjes opgehangen.
Aan de onderzijde snijdt men een paar cm dikte weg, waardoor het vocht kan uitdruipen. Na twee of drie etmalen wordt het vezelnet uit de schil gescheurd en in kalkwater uitgespoeld.
Dan worden ze uitgeslagen en in de wind gedroogd. Gaat dit drogen te snel, dan worden de sponzen bros en gaat het te langzaam, dan is er gevaar voor beschimmelen.
Zijn ze eenmaal droog, dan kan men de zaden er uit schudden en zijn ze voor het gebruik gereed. Deze luffasponzen, die vroeger algemeen in de Indische badkamers werden gebruikt, zijn wat in onbruik geraakt.
Te gebruiken bij:
-
baden
-
steenpuisten
-
kraamvrouwen
-
laxeermiddelen
-
wegblijven van de menstruatie
-
urineren met bloed
-
zogen
Mundu/Moendoe
Latijnse naam: Garcinia dulcis (Roxb.) Kurz.
Naam in het boek: Garcinia dulcis Kurz
Familie: Clusiaceae (Guttiferae)
Dit is een kleine vruchtboom.
De rijpe vruchten, die fraai donker geel of oranje zijn, worden rauw gegeten. Ze zijn niet slecht van smaak, maar toch weinig in trek, omdat men ze maar spaarzaam ziet.
De pitten zijn een bekende inlandse medicijn.
De vruchten zelf zijn laxerend en bij hen, die last van gal hebben, kan één vrucht zelfs koliek veroorzaken.
De getah daarentegen werkt stoppend.
Te gebruiken bij:
- Laxeermiddelen
Banaan / Pisang
Latijnse naam: Musa paradisiaca Linn.
Familie Musaceae
Onder deze naam worden tal van eetbare pisang soorten gebracht, die behoren tot sterk uiteenlopende cultuurvormen en afstammen van verschillende wilde soorten.
Pisang groeit het best in het warme laagland, maar eist goede grond.
Enkele van de meest bekende soorten zullen hier worden vermeld.
Pisang raja is wel de meest gewilde ooftpisang.
Het is een smakelijke soort, doch voor zwakke magen minder geschikt.
Deze pisang moet vooral goed worden gekauwd.
Het hart is moeilijk te verteren en voor kinderen is deze soort dan ook niet aan te bevelen.
Pisang Ambon is een grote zachte soort, ronder van vorm dan de pisang raja en groen van schil.
Daarom spreekt men ook wel van pisang ijo.
Deze pisang is zeer aromatisch, verkoelend en laxerend en zuivert het lichaam.
Volgens oud Javaans gebruik is het goed, om na de bevalling pisang ijo te eten, om stortingen te voorkomen.
Bij vrouwen, die last hebben van witte vloed, zal die kwaal bij het eten van pisang idjo verergeren.
Pisang suso is wel een van de fijnste soorten.
De vruchten zijn smakelijker, naarmate ze rijper geplukt zijn.
Deze pisang is belangrijk droger dan de twee eerstgenoemde, maar licht verteerbaar en daarom bij uitstek geschikt als kindervoedsel.
Kinderen en volwassenen, die last hebben van slijm in de ontlasting, mogen van deze pisang niet eten.
Pisang mas is een kleine soort, die bij volkomen rijpheid honigzoet smaakt en bijzonder geschikt is voor personen met een moeilijke ontlasting.
Pisang kepok is een stoofpisang.
Hiervan bestaan nog weer verschillende variëteiten, waarvan de pisang kepok cina wel de beste en lekkerste is.
Mits goed rijp, zijn ze voor kinderen zeer aan te bevelen.
Ze worden met schil en al gekookt en warm gegeten met wat boter.
Ook kan men ze stoven met wijn, suiker en kaneel.
Men maakt er ook pisang goreng van of bakt ze in meel.
Gestoofd met gula jawa, is deze pisang ook zeer gezond. Van de variëteit pisang kepok gablok kan men een smakelijke hutspot maken, door ze te staven met aardappelen en spek of vlees.
De pisang biji, ook wel pisang batu en pisang klutuk genoemd, met haar talrijke pitjes wordt niet gegeten, doch uitsluitend als medicijn gebruikt.
Deze pisang wordt overal aangeplant, omdat de bladeren algemeen als pakmateriaal worden gebruikt.
Pisang kidang heeft een rode schil en is zeer verkoelend en laxerend.
Personen met zwakke magen krijgen na het eten van deze vrucht licht last van maagzuur.
Pisang pulut of pisang baji is, zoals de naam reeds aanduidt, in het bijzonder geschikt voor heel kleine kinderen.
Pisang blitung is een soort met zeer grote vruchten, die zeer voedzaam zijn en gunstig werken op de spijsvertering.
Deze groeit voornamelijk in de bergstreken.
Pisang tanduk is een grote stoofpisang, die zeer voedzaam en smakelijk is.
Ze wordt ook wel aan schijfjes gesneden en dan geroosterd gegeten.
Om deze pisang te kunnen roosteren, mag ze niet te rijp zijn.
Ze kan dan als brood worden gegeten met boter en gula jawa. voor kinderen is dit een beter voedsel dan slecht zuur brood.
Als de vrucht goed rijp is, kan men er meel van bereiden, door de aan schijfjes gesneden vruchten te drogen en dan te stampen.
Het fijne meel, dat men zo krijgt, als pap gekookt, is een uitstekend en licht verteerbaar kindervoedsel.
De bongkol, dat is het onderste gedeelte van de schijnstam, van de pisang dat in de grond zit, bevat veel vocht, dat verkoelend is en geneeskrachtige eigenschappen heeft voor mens en dier.
Wanneer de vruchten geoogst zijn, wordt de stam omgehakt.
Men raspt dan een stuk van de bongkol en perst dit raspsel uit.
Een beter middel, om het vocht te verzamelen, is een wijd gat boren in de bongkol, die na het afkappen in den grond blijft.
Daarin verzamelt het vocht zich dan vanzelf.
Men dekt de bongkol af ter voorkoming van verontreiniging en kan het vocht na enige tijd er uit scheppen.
Houders van pluimvee en van kidangs moeten noodzakelijk enkele pisang kepok stammen op hun erf hebben.
Als kippen en duiven bloederig ontlasting hebben, drijft hun natuurlijk instinct hen naar deze stammen.
Ze pikken er in en eten zelfs de afgevallen bloembladeren op.
Kidangs en herten sterven in gevangenschap vaak, omdat ze de verkoelende planten missen, die ze anders zelf in de bossen kunnen opzoeken.
Stelt men ze in de gelegenheid, zich aan zo'n bonggol te goed te doen, dan blijven ze gezond.
In de oude tijd werd een pisang batu stam, die nog niet gebloeid had, omgekapt en het heldere vocht zindelijk opgevangen en gebruikt, om de kraamvrouwen er uitwendig mede te reinigen, waardoor de organen heten te krimpen en stortingen voorkomen zouden worden.
Te gebruiken bij:
-
Aambeien of hemorroïden
-
Bloed diarree
-
Bloedstelpend middel
-
Diarree of buikloop In hevige mate en meestal een voorbode van leverziekte
-
Diarree of buikloop met bloed als gevolg van koorts in de buik
-
Diarree of buikloop
-
Dysenterie
-
Eelt wonden
-
Haargroei (bevorderen van de)
-
Haaruitval
-
Haarwassing
-
Handen (zachte)
-
Koorts (verkoelende middelen bij)
-
Kraamvrouwen
-
Laxeermiddelen
-
Ontlasting (moeilijke)
-
Ontlasting bij kinderen
-
Spijsvertering (Slechte)
-
Spruw (Indische)
-
Spruw - Hygiënische wenken en dieetvoorschriften
-
Stoelgang
-
Storting na de bevalling
-
Volwassenen - Etterige afgang eventueel met bloed
-
Zogen
-
Wonden (wassen, zuiveren en afsluiten van)
Ketepeng Cina
Latijnse naam: Senna alata (L.) Roxb.
Naam in het boek: Cassia alataL
Familie: Fabaceae-Caesalpinioideae (Leguminosae,Caesalpiniaceae)
Een heester, die tot op 1400 m zeehoogte op Java voorkomt en bij voorkeur op vochtige plaatsen groeit. Hij wordt ook wel als sierheester gekweekt.
Bij Australische paarden geneest men schurft, door de huid twee maal daags in te wrijven met een mengsel van de bladeren van ketepeng cina en sirihkalk.
De plant wordt uit zaad gekweekt.
Een variëteit, die wat forser is met zeer ,donker paarse stelen en nerven en donker oranje bloemen, wordt ketepeng kebo genoemd.
Te gebruiken bij:
-
Eeltwonden
-
Huiduitslag
-
Laxeermiddelen
-
Maden
-
Panu Kemibang
-
Ringworm
Categorie: - L - Ziekten & Kwalen
Pagina gelezen 1342 keren
Er heeft nog niemand gereageerd.
Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië
La vie est un pélerinage
© 2004-2017
