Koper en koperertsen

komen in Indië niet in grote hoeveelheden voor; het is als gedegen koper en als erts aangetroffen.
In gedegen toestand op Borneo, Celebes en Timor; in Celebes aan de voet van het Latimodjonggebergte en in Midden-Celebes bij Oeloewai, waar 2,5 kg. zware klompen koper zijn gevonden; op Timor in klompen tot 15 kg. toe in het riviertje Fatoe Naik tussen kalksteenbrokken.
Als erts komt het voor in de vorm van chalcopyriet (koperkies) een verbinding van koper, ijver en zwavel (chem. formule CuFeS2), voorts als verweringsproducten azuriet (koperlazuur) en groene malachiet.
Verder als koperhoudende pyrieten en dikwijls in gezelschap van galeniet (loodglans) en sfaleriet (zinkblende) in gangen met goud en zilver in de jonge goudzilverertsgangen.
Op Sumatra wordt het gevonden in Tapanoeli bij Moeara Sipongi aan contactkalksteen, op Sumatra ’s westkust bij Goenoeng Batoe Besi nabij Fort van der Cappellen als impregnatie in diabaas en nevengesteente (kleigesteente), bij Timboeloen en Batoe Mendjoeloer in het
Siboemboemgebergte, als chalcopyriet met zijn verweringsproducten in een granaatgesteente door contact-metamorfose ontstaan, in de Rawas (Palembang) bij Soengei Toeboh met lood- en zinkertsen, in de Lampongs bij Sebalau in de cementatiezone van een ijzererts voorkomen.
Op Java bij de vulkaan Sawal (Cheribon) in kleine gangen in andesiet, in Madioen bij Djanglot (Patjitjan) met galeniet, sfaleriet en pyriet.
Op West-Borneo bij Montrado in kleischalie en ten zuiden van Bengkajang in kwartsgangen.
Op Noord-Celebes in goudertsgangen als impregnatie in gezelschap van galeniet en sfaleriet en voorts op Timor.
Van oudsher heette dit eiland een kopereiland te zijn, vermoedelijk door de sporadische vondsten van grote koperklompen.
De Verenigde Oost-Indische Compagnie trachtte contracten af te sluiten met Timoreese vorsten voor de levering van koper, doch te vergeefs, nooit zijn deze vorsten daarop ingegaan.
Door de onderzoekingen van Gouvernementswege bleken de berichten over de koperrijkdom van dit eiland overdreven te zijn.
Men vindt op zeer veel plaatsen in de landschappen Amarassi, Beloe, Bone, Tanini en Legogama veel kopersporen, als blauwe azurieten, kopersulfaat en groene malachieten.
Vooral in de droge tijd komen deze verweringsproducten als exudaties (uitzwetingen) te voorschijn, waardoor men de indruk krijgt, dat de bodem veel kopererts zou bevatten.
Hier en daar treft men grote blokken chalcopyriet (koperkies) aan het oppervlak, grotendeels reeds tot een bruine cellige massa verweerd.
Het kopererts komt op Timor magmatisch voor in slieren en nesten van serpentijn, dat op Timor veel verbreid voorkomt.
In 1905 en 1906 werden resp. 15.5 en 9.6 en later nog eens in 1910: 120 ton kopererts gewonnen op het concessieterrein Kesikan (Patjitan) in Madioen.
Daarna verneemt men niets meer van winning van koperertsen. D.

Creatie datum: 15/01/2020 10:51
Categorie: - K
Pagina gelezen 894 keren

Reacties op dit artikel

Er heeft nog niemand gereageerd.

Nieuws van den dag uit het voormalig Nederlandsch-Indië

Voor meer informatie over nieuws uit de kranten van Nederlands-Indië

La vie est un pélerinage